Kompozitne fasete su sloj kompozitnog materijala koji prekriva spoljašnji deo prirodnog zuba pre svega kako bi se unapredio njegov izgled.
Kompozitni materijal je materijal od kog su izrađene i bele plombe, a sloj koji se postavlja na zub može biti debljine i nekoliko milimetara.
Estetika u stomatologiji je uveliko postala tema broj jedan, kako među doktorima, tako i među pacijentima, te se više se ne može govoriti o saniranju zuba samo u smislu njihovog zdravlja i funkcije.
Danas je potpuno uobičajeno da veliki broj ljudi razmišlja na koje sve načine bi mogli da ulepšaju svoje zube.
Ova činjenica ne treba da iznenađuje, s obzirom na to da istraživanja ukazuju da velika većina ljudi prvo primeti osmeh na drugoj osobi.
U okviru estetske stomatologije može se govoriti o izbeljivanju zuba, ispravljanju zuba, promeni njihovog oblika, boje i veličine.
Postoje razne metode uz pomoć koji dolazimo do rezultata, a jedna od tih metoda je i postavljanje faseta.
U ovom članku detaljno ćemo se baviti kompozitnim fasetama, objasniti šta su, koliko traju, kako izgleda procedura postavljanja i ugradnje, kao i koja je njihova cena.
Šta su kompozitne fasete?
Fasete predstavljaju metodu uz pomoć koje je moguće promeniti izgled zuba, ali bez velikog uklanjanja zubne supstance.
To znači da se na prednju površinu zuba, koja je vidljiva prilikom osmeha, postavlja određena vrstu materijala i na taj način menja izgled zuba.
Najčešće je to kompozitni materijal, odnosno bele plombe.
Kompozitne fasete su efikasan i brz način uz pomoć kojeg je moguće u toku jedne posete potpuno da transformisati izgled nečijeg osmeha.
Krunice predstavljaju navlake koje se postavljaju na zube, ali za razliku od faseta, one prekrivaju kompletan zub.
To znači da ukoliko je potrebno promeniti izgled zuba uz pomoć krunice, potrebno je da se zub obrusi, odnosno da ukloni veći deo zubne supstance.
Ova metoda je veoma korisna kod lečenih zuba ili koji na sebi imaju velike plombe.
Ovakvi zubi se štite i produžava im se vek trajanja time što se pokrivaju krunicom.
Međutim, u slučaju kada je reč o zdravim zubima, koji nisu ranije sanirani, treba razmotriti promenu njihovog izgleda uz pomoće faseta, kako bi se izbeglo brušenje zuba.
Ono što je veoma bitno naglasiti jeste da i fasete i krunice imaju svoj indikacije i kontraindikacije.
To znači da na osnovu pregleda i analize RTG snimka, stomatolog treba da predloži rešenje koje je najbolje u konkretnom slučaju, za svakog pacijenta ponaosob.
Kompozitne fasete mogu se koristiti i kao alternativa ortodontskoj terapiji u sitaciji kada je potrebno korigovati oblik manjeg broja zuba.
Na ovaj način se može postići željeni rezultat gotovo trenutno, i efikasniji je način za ispravljanje jednog zuba od nošenja proteze.
Vrste faseta
U zavisnosti od toga da li se prave direktno na zubu ili u zubotehničkoj laboratoriji, fasete se dele na dve vrste:
- Direktne fasete ili kompozitne fasete
- Indirektne fasete ili keramičke fasete
U nastavku ćemo objasniti njihove karakteristike, sličnosti i razlike, kao i kada je koja opcija optimalna.
Direktne fasete
Direktne fasete jesu kompozitne fasete. Kompozit predstavlja materijal na bazi smole, koji se koristi kako u proceduri popravke zuba, tako i za izradu kompozitnih faseta na zdravim zubima.
Na ovaj način menja se oblik, boja i veličina zuba. Kompozitna faseta može da se postavi na prednju površinu zuba bez ikakvog brušenja zubne supstance.
To znači da ukoliko u nekom trenutku pacijent želi da skine fasete i vrati prethodan izgled zuba, to može da uradi bez ikakvih posledica.
Postupak postavljanje ove vrste faseta na zube je veoma lak, brz i efikasan.
Vešt stomatolog će uz pomoć palete boja kompozita odabrati materijal tako da se on najbolje uklopi u celokupan izgled osmeha pacijenta.
Kompozitnim fasetama moguće je promeniti prednju površinu zuba koja ima neku vrstu oštećenja, uvećati zub, popuniti razmake između zuba, kao i promeniti boju zuba.
Fasete se postavljaju i u tretmanu koji se popularno naziva Hollywood smile, a kojim se kompletno transformiše osmeh pacijenta.
Ova procedura podrazumeva ugradnju faseta na sve zube koje se vide tokom govora i osmeha, najmanje od petice do petice na obe vilice.
Životni vek kompozitnih faseta
Vek trajanja kompozitnih faseta može biti i više godina, ali to zavisi od nekoliko bitnih faktora, uključujući:
- Kvalitet materijala koji se koristi, kao najvažniji faktor
- Navike pacijenta
- Zagriz
- Bruksizam
Kada je reč o navikama, kod pacijenata koji konzumiraju cigarete, velike količine kafe, crnog vina ili tamnih čajeva, vek trajanja odnosno dobar izgled kompozitnih faseta može da bude kraći.
Kao i kod bilo koje druge bele plombe, kompozitne fasete mogu da prime tamne pigmente u svoju strukturu i da na taj način promene svoju boju.
Estetski utisak je jedan od razloga za zamenu kompozitne plombe ili fasete.
Kod pacijenata sa nepravilnim zagrizom, ukoliko se ne primeti na vreme, može doći do pucanja fasete.
Takođe, kod pacijenata koji pate od noćnog škrugutanja zubima, odnosno bruksizma, neophodno je izraditi zaštitni splint kako bi se sprečio lom fasete.
Indirektne fasete
Indirektne fasete su one fasete za koje je potrebno uraditi brušenje zuba, iako je reč o manjem brušenju nego što je to slučaj kod krunica, a potom i uzeti otisak zuba.
Na osnovu otiska zuba, zubni tehničar u laboratoriji izrađuje fasete od keramike za svakog pacijenta individualno.
Potom se keramičke fasete probaju i trajno postavljaju na zube, tako što se cementiraju.
Svako postavljanje keramiške fasete zahteva brušenje zuba, koje se obavlja u lokalnoj anesteziji.
Sa druge strane, velika prednost ovih faseta jeste što keramika, bez obzira na životne navike pacijenta, tokom vremena ne može da promeni boju.
Razlozi za menjanje keramičkih faseta u toku života mogu biti njhovo odlamanje zbog zagriza, ili u slučaju povlačenja desni, kada je potrebno napraviti novu, dužu fasetu.
Kompozitne ili keramičke fasete?
Česta dilema među pacijentima jeste da li da se odluče na keramičke ili kompozitne fasete.
Kao što je već pomenuto, potrebno je da se na osnovu pregleda i analize osmeha i zagriza donese odluka koja vrsta fasete bi bila najbolja u svakom konkretnom slučaju.
Kada zubi imaju dobar položaj, a potrebno je samo promeniti samo boju zuba, tada kompozitna faseta može da da odlične rezultate.
Sa druge strane, ukoliko je postavljanjem fasete cilj da se utiče na oblik zuba u većoj meri, tada keramičke fasete omogućavaju veći prostor za rad, zbog toga što se zub najpre brusi, pa se samim timom tom procedurom može da uticati na oblik zuba.
Osim toga na odluku utiče i vreme za koje osoba želi da dobije nov osmeh, jer je za postavku kompozitnih faseta potreban jedan dolazak kod stomatologa, dok se keramičke fasete izrađuju u više dolazaka.
Takođe, dugotrajnost faseta može biti odlučujući faktor, s obzirom na to da je vek trajnja keramičkih faseta zbog postojanosti materijala mnogo duži nego vek trajanja kompozitnih faseta.
Procedura ugradnje kompozitnih faseta
Sama procedura ugradnje kompozitnih faseta je veoma jednostavna.
Nakon odabira željene boje zuba, zubi se čiste i tretiraju na isti način kao nakon popravke zuba.
To podrazumeva upotrebu kiseline i bonda, odnosno lepka za kompozit, nakon čega stomatolog slobodnom rukom oblikuje kompozitnu fasetu, dajući zubu novi izgled.
Na kraju procedure vrši se obrada i poliranje fasete, kao i najvažniji korak, usklađivanje zagriza.
Kod nepovoljnog zagriza ili kod faseta koje su predimenzionirane i postavljene tako da smetaju pri zagrizu, vrlo brzo može doći do pucanja i odlamanja fasete.
Održavanje
Kada je reč o održavanju faseta, one se održavaju na isti način kao i prirodni zubi.
Redovno pranje zuba, upotreba zubnog konca ili oralnog irigatora se podrazumevaju.
Takođe, redovne kontrole stomatologa dva puta godišnje su neophodne radi pregleda i profesionalnog čišćenja zuba ili peskiranja.
Tom prilikom fasete mogu biti i ispolirane, kako bi im se povratio sjaj i dobar izgled.
Kod pacijenata koji u toku noću stiskaju ili škripe zubima, potrebno je nakon postavljanja faseta napraviti foliju za zube, koja će štititi fasete od njihovog loma u toku noći.
Cena
Cena kompozitnih faseta u velikoj meri varira u zavisnosti od grada i ordinacije u kojoj se ova procedura obavlja.
Tako se cena direktnih kompozitnih faseta kreće u rasponu od 3,000 dinara pa sve do 12,000 dinara.
Ipak, cena kompozitnih faseta u najvećem broju slučajeva je između četiri i šest hiljada dinara.
Kada je reč o keramičkim fasetama, raspon cena nešto manje varira i iznosi oko 200 evra, dok je cena keramičke krunice nešto veća od ovog iznosa.
U slučajevima kada pacijent želi kompletnu transformaciju osmeha, odnosno Hollywood Smile proceduru, cena se formira na osnovu broja zuba koje je potrebno tretirati.
Najčešće je reč od zubima obe vilice, od petice do petice, pa se cena Hollywood Smile tretmana dobija množenjem cene jedne fasete sa brojem zuba.
Zaključak
Uloga kompozitnih faseta u stomatologiji ima prvenstveno estetsku ulogu, a zapravo je reč o sloju kompozitnog materijala koji se postavljaju na spoljašnji deo prirodnog zuba menjajući na taj način njegov izgled.
Debljina kompozitne fasete može biti i do nekoliko milimetara, a kompozitni materijal je zapravo materijal od kog su izrađene i bele plombe.
Ova vrsta faseta naziva se još i direktna faseta, budući da ih stomatolog oblikuje direktno u ustima pacijenta.
Procedura ugradnje je jednostavna i bezbolna, ne zahteva brušenje zuba i obavlja se tokom samo jedne posete stomatologu.
U zavisnosti od različitih faktora, kao što su kvalitet materijala od kog su izrađene i životnih navika pacijenata, kompozitna faseta može trajati i nekoliko godina, nakon čega se može zameniti, a prirodni zub ostaje neoštećen.
Vrlo često, u tretmanu koji podrazumeva postavljanje faseta na sve vidljive zube, kompozitnim fasetama se obavlja kompletna transformacija osmeha, popularnog naziva Hollywood Smile.
